Çanakkale Boğazı’nda balıkçıların ağlarına ziyan veren müsilajın tesiri hala devam ediyor. Hava sıcaklıklarının değişimine bağlı olarak ortaya çıkan deniz salyası, balık popülasyonunu da tehdit ediyor. Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazı’nda mavi suların üzerinde beliren katman formundaki ve köpüğü andıran müsilaj sorunu sürüyor.
Müsilaj olayının doğal bir olay olduğunu beliren Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yeşim Büyükateş, “Müsilaj olayı; biyolojik, kimyasal ve fizikî koşullar uygun olduğunda çeşitli denizel organizmaların çoğalması sonucu ortaya çıkan doğal bir olay. Muhakkak iklimsel ve tropik şartlar altında çeşitli denizel organizmaların ürettiği, organik unsurun sistemsiz olarak birikmesi durumu. Ekseriyetle fitoplanktonik organizmalardan diyatomların sayılarını arttırmasıyla oluşan bir olay” dedi.
“1700’lü yıllardan bu yana görülüyor”
Deniz salyasının birinci kere değil geçmiş yıllarda da çok görüldüğünü söz eden Prof. Dr. Büyükateş, “Bu olay olağan ki yeni bir olay değil. 1700’lü yıllardan beri Adriyatik Denizi’nde gördüğümüz bir olay. 1980’li yılların sonlarından itibaren, bilhassa yaş aylarının başlangıcında biz bu olayı görüyoruz. Ülkemizde ise Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi’nde 1994 yılından bu yana ağır olarak karşılaştığımız bir durum. 2007 ve 2008 döneminde da emsal bir süreci yaşamıştık ve o periyotta de bu müsilaj olayının uzun mühlet devam ettiğini gözlemledik. Bilhassa dingin hava kaidelerinde ve rüzgarın az olduğu durumlarda bu olayı ağır olarak görüyoruz. Çeşitli hallerde akıntılar yahut rüzgar vasıtasıyla yayılmış olarak biz bunları görüyoruz. Rüzgarın tesiri arttığında yavaş yavaş bu olayın sonlandığını görüyoruz. Aslına bakarsanız doğal bir süreç” diye konuştu.
“Ekolojinin yanı sıra ekonomik ve toplumsal negatif tesirleri var”
Denizlerdeki canlıların yanı sıra ekonomik ve toplumsal manada negatif tesirler oluşturduğunu da kelamlarına ekleyen Büyükateş, “Müsilaj olayının yalnızca ekolojik değil, ekonomik ve toplumsal negatif tesirleri de kelam konusu maalesef. Şu anda balık avlanmada yasak devrindeyiz, faal avcılık yapılmıyor. Lakin, etkin olarak balık avcılığının yapıldığı periyotlarda, balık ağlarının gözlerini kapattığını gözlemliyoruz. Teknelerin pompa ve filtrelerini kapattığını ve bunlara ziyan verdiğini gözlemliyoruz. Müsilaj, denizel sistemde düzmece bir taban yapısı oluşturuyor. Bu da balıkların üreme, beslenme ve göçleri üzerinde de olumsuz tesirler ortaya çıkıyor. Neler önerebiliriz; ekolojik, sosyolojik ve ekonomik tesirlerini en aza indirebilmek için. Öncelikle, evsel, endüstriyel kanalizasyon atıkları ve sintine suları denizi kirletici etkenleri, süreklilik kelam konusu olmalı ancak bilhassa müsilajın olduğu devirlerde deşarjın azaltılması gerekiyor” dedi.
“Müsilajın ağır olduğu bölgelerde denize girilmesini tavsiye etmiyoruz”
Son olarak deniz salyasının ağır olduğu bölgelerde denize girilmemesi gerektiğine dikkat çeken Büyükateş, “Müsilajın insan sıhhati direkt etkileyecek bir durum olmadığını biliyoruz. Ama, ortamda sirkülasyon azaldığı için bakteriyel parçalanma ağır olarak gerçekleşiyor. Bu da dolaylı olarak insan sıhhati üzerinde negatif tesir oluşturabilir. Müsilajın ağır olarak bulunduğu bölgelerde denize girilmesini çok tavsiye etmiyoruz” biçiminde konuştu.
