Sputnik V’nin Türkiye’de üretilmesi, dışa bağımlılığın azalması açısından ehemmiyet taşıyor.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye’nin Rusya’dan 6 ay içinde 50 milyon doz Sputnik V aşısı almak için muahede imzaladığını, üretimin Türkiye’de yapılacağını ve bu aşının Türkiye’de kullanımı için acil onay verildiğini duyurması, gözleri Sputnik V aşısına çevirdi.
Gamaleya Epidemiyoloji ve Mikrobiyoloji Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen ve “Rusya Direkt Yatırım Fonu (RDIF)” tarafından fonlanan bir aşı olan Sputnik V, ismini 1957 yılında uzaya fırlatılan birinci Sovyet uzay aracından aldı.
Türkiye, Sputnik V aşısına kullanım onayı veren 63. ülke oldu. Başka ülkeler ortasında, Hindistan, Meksika, İran, Gana, Sri Lanka, Sırbistan ve Filistin yer alıyor.
“VATANDAŞLARIMIZ BİR TEREDDÜT YAŞAMASIN”
Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. İsmail Balık, Sputnik V aşısının aktifliği, muhtemel yan tesirleri ve avantajları hakkında açıklamalarda bulundu.
Sputnik V’nin, yeni nesil özelliği taşıyan viral vektör bir aşı olduğunu anlatan Balık, “AstraZeneca ve Johnson & Johnson aşıları üzere bir viral vektör aşı. Corona virüsün spike proteni, adenovirüslere yükleniyor ve bu protein insan bedenine taşınıyor. Bu halde bağışıklık sistemi spike proteine karşı antikor geliştiriyor ve korunma sağlıyor. Yani taşıyıcı olarak bedende tesiri olmayacak diğer bir virüs kullanılıyor. Covid-19’un bağışıklık oluşturacak spike proteinleri, adenovirüs yoluyla bedene veriliyor. ” dedi.
Aşının Faz 3 çalışma sonuçlarının geçen şubat ayında Tıp Mecmuası Lancet’te makale olarak yayımlandığını lisana getiren Balık, bu çalışmada aktifliğin yüzde 91,6 olarak açıklandığını söyledi.
Aşıyı geliştiren grubun başkanı Denis Logunov’un, her iki dozu da alan şahıslarda aşının aktiflik oranının yüzde 97,6 olarak tespit edildiğini duyurduğunu aktaran Balık, hem Faz 3 sonuçları hem de saha çalışmalarının aşının faal olduğunu gösterdiğini söz etti.
Balık, birinci başlarda Batı ülkelerinin kelam konusu aşıya kuşkuyla yaklaştığını belirterek, kelamlarına şöyle devam etti:
“Rusya’nın kâfi bilgilendirme yapmadığı tabir edildi. Sputnik V, AstraZeneca aşısına misal bir aşı, son derece de yeterli bir aşı. Dünyada en yaygın kullanılan 3-4 aşıdan biri. Sputnik V, dünyada 62 ülkede ruhsatlı. Ruhsatlı olduğu ülkelerde çok yaygın kullanıldığı halde bugüne kadar hiçbir ülkeden bu aşıyla ilgili bir sorun açıklanmadı.
Hasebiyle ülkemizde uygulamaya girdiğinde bu aşıyı yaptıracak olan vatandaşlarımız bir tereddüt asla yaşamasın. Şu ana kadar ülkemizde kullanılan ve kullanılacak olan bu aşı son derece inançlı ve tesirli aşılardır. Hangi aşı gelirse gelsin, sırası gelen vatandaşımız geciktirmeden aşısını olsun.”
“CİLT TAHRİŞİ, BAŞ AĞRISI VE YORGUNLUK DIŞINDA HİÇBİR YAN TESİR YOK”
Balık, inaktif aşılara benzeri yan tesir gösteren Sputnik V’nin, BioNTech üzere mRNA aşılarına nazaran biraz daha düşük yan tesirleri bulunduğunu söyledi.
Prof. Dr. Balık, Rusya Federal Sıhhat Denetleme Ajansı Roszdravnadzor tarafından, aşılama sonrasında şimdiye kadar aşı yapılan cilt bölgesinde kızarıklık, şişlik, baş ağrısı ve yorgunluk dışında hiçbir yan tesirin görülmediği istikametinde açıklama yapıldığını lisana getirdi.
“SPUTNİK V AŞISI, 2-8 DERECEDE SAKLANABİLİYOR”
Sputnik V aşısının da kullanımda olan başka aşılar üzere 2 doz olarak yapıldığını aktaran Balık, “Ancak öbür vektör aşılarından farklı olarak daha güçlü bir bağışıklık sağlamak emeliyle ikinci dozda farklı adenovirüsler kullanılıyor.” bilgisini verdi.
Prof. Dr. Balık, BioNTech aşısının eksi 70 derecede saklanması gerektiği için taşınmasında ve uygulanmasında lojistik sorunlar yaşanabildiğine işaret ederek, Sputnik V ile Sinovac aşılarının 2-8 derecede saklanabildiğini söyledi.
Uygulanan Covid-19 aşıları ortasında aktiflik açısından karşılaştırma yapılamayacağını belirten Balık, aşıların birbirleriyle karşılaştırıldığı aktiflik çalışmalarının şimdi bulunmadığını belirtti.
Balık, “Bu nedenle kesin olarak ‘biri daha iyi’ demek hakikat olmaz lakin kendi deneyimlerimize ve dünyadaki datalara dayanarak, bağışıklığı zayıf olan şahıslarda mRNA aşılarının daha güzel cevap verdiğini görüyoruz.” dedi.
“AŞININ TÜRKİYE’DE ÜRETİLECEK OLMASI ÇOK ÖNEMLİ”
Rusya ve Türkiye ortasında yapılan mutabakat ile aşının Türkiye’de üretilecek olmasının çok büyük kıymet taşıdığının altını çizen Balık, şunları kaydetti:
“Rusların Sputnik aşısı Brezilya’da, Endonezya’da, Meksika ve Türkiye’de üretilecek. Çoklukla firmalar dolum kontratı yapıyor. Fakat Türkiye-Rusya ortasında yapılan mutabakat, aşının dolum biçiminde, üretilmesi halinde değil. Aşı, Türkiye’de sıfırdan üretilecek. Hasebiyle bizim hem ilaç endüstrimize hem de bilim insanlarımıza büyük ölçekli milyarlarca doz aşıyı üretebilme yetisini de kazandıracağı için çok kıymetli. Zira bu aşıyı üretiyor olmak diğer aşılar için de elimizi güçlendirecek bir bilgi kazandıracak.
Covid-19 salgını, aşı üretiminin ne kadar stratejik olduğunu bir sefer daha gösterdi. Bir ülke aşı üretemiyorsa, aşı tedarikinde sorunlar yaşayabilir demektir.”
Balık, Sıhhat Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, bu ay içinde Rusya’dan bir ölçü hazır aşı alınacağı, üretimin ise sonbahara hakikat başlayacağını söz ederek, “Yerli aşımızın yanı sıra Sputnik aşısını da üretmeye başlamamız dışa bağımlılığımızın azalması açısından kıymetli.” sözünü kullandı.
Sputnik V aşısının, yeni nesil aşılardan olduğu için her yerde üretilebilecek aşı cinslerinden olmadığının, en ileri teknoloji gerektirdiğinin altını çizen Balık, Türkiye’deki fabrikalardan birinin altyapısının buna uygun olduğunu ve bu nedenle aşının inançlı biçimde üretilebileceğini bildirdi.
