Toplumsal Siyasetler Araştırma Merkezi (SPM), Mart-2021 devrinde işsizlik oranının şubat ayına nazaran 0,5 puan azalarak yüzde 13,6 olacağını öngörüyor. TÜİK, mart ayı işgücü istatistikleri 10 Mayıs 2021 Pazartesi günü saat 10.00’da açıklayacak.
Kuruluş, tarım dışı işsizlik oranının da 0,5 puan gerileyerek yüzde 15,4 düzeyine ineceğini öngörürken mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının sabit kalarak yüzde 15,3 olacağını hesapladı.
İstihdam oranının 0,3 puan azalarak yüzde 42,6 düzeyine ineceğini bildiren SPM, Mart 2021 ayında sanayi istihdamının ise ufak bir artışla 5 milyon 895 bin kişi seviyesine çıkmasını bekliyor.
Kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarma yasağı tedbirlerini hatırlattı
SPM Araştırmacısı Dr. Pınar Kaynak, Kasım 2020 periyodunda pandemiye bağlı kapanmaların yine başladığını anımsatarak, Aralık periyodu işsizlik oranının Kasım-Aralık-Ocak aylarının hareketli ortalaması olduğu düşünüldüğünde bu durumun işgücü piyasalarını etkilemesinin kaçınılmazlığına dikkat çekti.
Dr. Kaynak, hala devam eden kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarmaların yasaklanması üzere tedbirlere bağlı olarak, fiilen “işi olmayan” bireylerin resmi tariflere nazaran “işsiz” kapsamına girmemesinden dolayı işgücü piyasalarındaki “gerçek” tablonun klâsik oranlara ne kadar yansıyacağını kestirmenin güç olduğunun altını çizdi ve “Dolayısıyla daha evvelki bültenlerimizde belirttiğimiz üzere, klasik göstergelere ek olarak, işgücü piyasalarındaki gelişmeleri daha sağlıklı okumamıza yardımcı olacak alternatif göstergelere muhtaçlık daha da güçlü biçimde devam etmektedir. Bu bağlamda, SPM bültenlerinde nizamlı olarak yayınladığımız geniş tarifli işsizlik ve eğreti olmayan istihdam oranları göstergelerinin ayrıyeten ehemmiyet kazandığının altını bir kere daha çiziyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Format değişikliği pandeminin tesirlerini tam yansıtamaz
TÜİK’in 10 Mart 2021 tarihinde yayınlanan haber bülteninde “Hanehalkı İşgücü Araştırması’nda 2021-Ocak ayından itibaren, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile eş vakitli olarak Milletlerarası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 9. Çalışma İstatistikçileri Konferansı (ICLS) kararlarına ve ilgili AB tüzüğüne ahenk sağlamak emeliyle yeni düzenlemelere geçildiğini” duyurduğunu hatırlatan Dr. Kaynak , bu değişikliğe ait şu görüşü lisana getirdi:
“Bu yeni düzenlemelerle birlikte, bugüne dek üçer aylık hareketli ortalamalar olarak aylık yayımlanan işgücü istatistikleri, 2021-Ocak ayından itibaren bağımsız aylık iddialar olarak yayımlanacaktır. Bizim gerek bültenlerimizde gerek yayınlanan öbür araştırmalarımızda altını çizdiğimiz üzere, işsizlik ve istihdam oranlarının üçer aylık hareketli ortalama olarak hesaplanması işgücü piyasası göstergelerinin aydan aya keskin sıçramalar sergilemesini engellemekteydi. Öte yandan bu üçer aylık ortalamalar olağan iş çevrimlerinde (business cycles) yaşanan istihdam kayıplarını izlerken sakınca yaratmasa da, koronavirüs salgını sonrası karşılaştıklarımıza benzeyen tıpta ani istihdam kayıplarını yakalamak için çok kullanışlı değildi. Üçer aylık hareketli ortalamaların terkedilerek aylık oranların hesaplanmasını öngören yeni düzenlemeyle birlikte, işgücü piyasalarındaki değişiklikleri daha yakından olarak izlemek mümkün olacaktır. Bu olumlu adıma karşın, işgücüne iştirak davranışında görülmemiş değişikliklerin gözlendiği pandemi periyodu bitene kadar, klâsik tanımla hesaplanan işsizlik oranlarının işgücü piyasasında yaşanan olağan dışı gelişmeleri tam olarak yansıtması beklenmemelidir.”
Sağlam işlerde çalışanların (eğreti olmayan işler) oranı Şubat-2021 ayında 0,9 puan arttı
SPM pandemi periyodundaki istihdam gelişmelerini manalı bir çerçeveye oturtabilmek için hesaplamaya başladıkları eğreti olmayan istihdam oranını (EOİO) ise Şubat-2021 ayında yüzde 26,7 olarak tespit ettiklerini bildirerek “Bu oran Ocak ayına kıyasla 0,9 puan yüksek geçtiğimiz yılın birebir periyodundan ise 1,4 puan düşüktür. Öbür yandan eğreti olmayan istihdam oranının TÜİK tarafından açıklanan klasik istihdam oranından 16,2 puan daha düşük olması dikkate paha bir husustur” değerlendirmesinde bulundu.
Erkek çalışanlar için EOİO’nın Şubat 2021 itibariyle yüzde 38,2 olarak hesaplandığı (ki bu oran Ocak ayından 1,1 düşüktür) tabir edilerek, bayan çalışanlarda ise durumun erkeklere nazaran çok daha vahim durumda olduğu bildirildi. Buna nazaran bayanlarda EOİO, Şubat ayı itibariyle bir evvelki aya nazaran 0,8 puan artarak yüzde 15,4 seviyesine çıktı fakat bu neredeyse, çalışma çağındaki her yedi bayandan yalnızca birinin “iyi” işlerde çalıştığı manasına geliyor. Başka yandan EOİO’nun (kadınlarda) istihdam oranının 11,1 puan altında olduğu kaydedildi.
