Hazırlayan: Ayşegül Engür Dahi/ntv.com.tr
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), sigaranın akciğer işlevlerini bozması nedeniyle, Covid-19 da dahil olmak üzere teneffüs yolu enfeksiyonları kapılırsa önemli semptom riskinin arttığı konusunda ikazda bulunuyor. Zira Covid-19 bedende öncelikle akciğerlere saldıran bulaşıcı bir hastalık.
Lakin, geçen yıl Temmuz ayında European Respiratory Journal tarafından yayınlanan makalede, Covid ile hastaneye yatırılan hastalarda “mevcut sigara içiminin olumsuz sonuçla bağlantılı olmadığı” ortaya konuldu ve sigara içenlerin virüsü kapma riskinin yüzde 23 oranında daha düşük olduğu tez edildi. Kelam konusu araştırma birkaç ana akım medya kuruluşu tarafından da haberleştirilerek yayınlandı.
Çalışmanın kıdemli muharriri Konstantinos Poulas’un tütün sanayisi tarafından finansal olarak desteklediği bir kuruluşta baş araştırmacı olduğu ortaya çıktı. BİRDEN FAZLA MUHARRİRİN TÜTÜN ŞİRKETLERİ TARAFINDAN FİNANSAL OLARAK DESTEKLENDİĞİ ORTAYA ÇIKTI
Bununla birlikte European Respiratory Journal, son baskısında makale için bir geri çekme bildirimi yayınlayarak şu sözlere yer verdi:
“Yazarlardan ikisinin, makalenin gönderilmesi sırasında mümkün çıkar çatışmalarını açıklamada başarısız olduğu editörlerin dikkatine sunuldu.”
Yapılan açıklamada, müelliflerden birisi olan José M. Mier’ın çalışmanın yayınlandığı periyotta tütün sanayisine tütün ziyanının azaltılması konusunda danışmanlık sağlamada süregelen bir role sahip olduğu aktarılırken, bir öteki muharrir Konstantinos Poulas’ın o sırada Yunan STK’sı NOSMOKE için baş araştırmacı olduğu tabir edildi.
Dumansız Bir Dünya Vakfı’ndan (tütün sanayisi tarafından finanse edilen bir kuruluş) fon alan bir bilim ve inovasyon merkezi olan NOSMOKE, elektronik sigara eserleri geliştirmek için çeşitli araştırmalar yürütüyor. Lakin, kelam konusu makalede Mier, Poulas ve öteki ortak müelliflerin hiçbiri “çıkar çatışmaları”na bildirmedi.
Prof. Dr. Oğuz Kılınç PROF. DR. KILINÇ: YAPTIKLARI BİLİM DÜNYASINI KANDIRMAK
Bahse ait ntv.com.tr’ye değerlendirmede bulunan Türk Toraks Derneği üyesi ve Turkish Thoracic Journal’ın baş editörlerinden Prof. Dr. Oğuz Kılınç, makaleyi geri çekmenin yanlışsız bir hareket olduğunu tabir ederek, “2020 yılında biz de Covid-19 ve sigara ortasındaki alakayı pahalandıran bir meta-analiz yaptık ve sigara kullanımının tehlikesine dikkat çektik. Kelam konusu araştırmayı gördük ve bir çıkar çatışması olduğundan şüphelendik. Şayet o esnada bu çalışmayı sunan muharrirler tütün sanayisi ile ilgili çıkar çatışmalarını bildirselerdi, hiçbir tıp mecmuasında bu makalenin yayınlaması mümkün olmazdı. Sigaranın Covid-19’a yakalanma riskini azalttığına dair hiçbir ispat yok. Onların yaptığı bilim dünyasını kandırmak” sözlerini kullandı.
SİGARA HER NEFESTE BEDENE 8 BİN KİMYASAL UNSUR GİRMESİNE NEDEN OLUYOR, COVİD-19 KARŞI NASIL KORUYABİLİR?
Bununla birlikte, Prof. Dr. Kılınç sigara içen bir insanın her nefeste bedenine 8 milyon ziyanlı kimyasal husus aldığını belirterek, “Böyle ziyanlı unsurlar bedene alınırken, bağışıklık sistemini tehdit eden corona virüse karşı müdafaa sağlaması beklenemez” dedi.
Sigara içmek Covid-19 yakalanma riskini değerli ölçüde artırıyor. MAKALENİN MÜELLİFLERİNDEN TIP MECMUASININ KARARINA REAKSİYON
Öte yandan, European Respiratory Journal’den geri çekilen makalenin çalışmanın muharrirleri, tıp mecmuasının kararına katılmadıklarını belirtti. Potansiyel bir çıkar çatışmasının ifşa edilmemesi olağanda geri çekilme için kâfi neden olmasa da, mecmuanın editörleri kararın açıklanmayan münasebetin niteliğine ve “sunulan hassas mevzu bağlamında” gerekçelendirildiğini açıkladı.
Çalışmanın kıdemli muharriri Konstantinos Farsalinos ise mevzuyla ilgili yaptığı açıklamada çıkar çatışmalarının “çalışmanın ana emel ve amaçlarıyla ilgisi olmadığını” belirterek, “Ek olarak, tüm bulguların bağımsız olarak doğrulanabilmesi için tüm data setini ve istatistiksel komut evrakını halka açık bir formda yayınlamayı önerdim. Editörler reddetti. Teklifimin geri çekme bildiriminde belirtilmesini istedim, lakin bu da editörler tarafından reddedildi. Geri çekilmeye katılmıyorum ve bunun haksız ve temelsiz olduğunu düşünüyorum” formunda bir açıklama yaptı.
CORONA VİRÜS DÜNYAYA BU TÜRLÜ YAYILDI
