Mehmet KAYA/ANKARA
■ “Reel kesimle ortamıza kimse giremez” diyen TCMB Lideri Kavcıoğlu, verilen dayanakların kurlar ve enflasyonda istikrarsızlık oluşturmayacak halde kullanılmasında kararlı olduklarını söyledi. İSO toplantısındaki tartışmaya bahis olan kelamlarına de açıklık getiren Kavcıoğlu, “Benim stokçulukla ilgili bir ima ya da suçlamam olmadı” dedi.
■ KOBİ’ler için işletme sermayesi gereksiniminin kritik boyuta ulaştığını söyleyen TOBB Lideri Hisarcıklıoğlu, siyaset faizinin yüzde 14 olduğunu lakin ticari kredilerin yüzde 30-50 aralığında verildiğini vurguladı. Hisarcıklıoğlu, yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle kredi muhtaçlığının arttığını belirtti.
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, İSO’daki toplantının akabinde bir sefer daha gerçek kesim temsilcilerinin karşısına çıktı. Kavcıoğlu, TOBB Kesim Meclislerinin müşterek toplantısının açılışında, bilhassa reeskont kredilerine erişime yönelik tenkitleri, artış oranlarını vererek yanıtladı. İstanbul Sanayi Odası’ndaki toplantıda tartışmaya husus olan kelamlarına de açıklık getiren Kavcıoğlu, “Benim stokçulukla ilgili bir ima ya da suçlamam olmadı. O gün konuşmamda düşük faizle TL kredisi alıp döviz alanları kastettim. Sanayiciyi muhakkak stokçulukla suçlamadım. 30 küsur yıldır bankacıyım stokçuluğun ne olduğunu düzgün bilirim. Stokçu lafı istismar ediliyor” dedi.
TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu ise bankaların kredi açmaktan kaçındığını hatırlatarak, bilhassa KOBİ’ler için işletme sermayesinin kritik değere geldiğini vurguladı. Hisarcıklıoğlu, makro ihtiyati siyasetlerin da gerçek bölüme mümkün tesirleri göz önünde bulundurularak tasarlanmasını talep etti.
Soru yanıt kısmında ise TOBB Lideri ve kesim temsilcileri, imalatçının ve iş insanlarının stokçulukla ilgisi olamayacağını söyleyerek, reeskont kredilerinin kullanılamamasının ihracatı zora soktuğunu vurguladı. Lider Kavcıoğlu da, 1 dolar ihracatı bile engelleyen bir uygulama varsa çabucak değiştireceklerini tabir itti.
Kavcıoğlu’ndan itidal çağrısı
Merkez Bankası Lideri Kavcıoğlu, son periyot tartışmalara hem konuşmasında, hem de basına kapalı kısımda açıklık getirdi. Konuşmasının genelinde, bankacılık, gerçek dal ve Merkez Bankası’nın ekonomik durumuna değinen ve gelişmeleri olumlu olarak yorumlayan Kavcıoğlu, “Bankacılık bölümümüz güçlü, gerçek dalımız güçlü, hamdolsun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası çok güçlüdür. Dünyadaki bu kadar olumsuz gelişmelere ve bölgemizdeki problemlere karşın rezervlerimiz 2020 ve 2021 birebir periyodunun üzerindedir. Münasebetiyle bu hoş havayı istismar edecek her türlü teşebbüsü daima birlikte engellemeliyiz” diye konuştu. Kavcıoğlu, açılış konuşmasının akabinde soru karşılık kısmında iş adamlarına hitaben, geçmişte bankacılık yaptığını hatırlatarak, “Ben 30 yılı aşkın bir bankacı olarak gerçek bölümle iç içe, gerçek bölüme hizmet ettim. Bu sebeple gerçek bölümle ortamıza hiç kimse giremez” diye konuştu. Kavcıoğlu “Çevrimsel tesirlerden arındırıldığında, Türkiye iktisadı, bu tahlilin yapılmaya başlandığı 2004 yılından bu yana birinci sefer ve üst üste iki çeyrek boyunca cari fazla vermiştir. Bu yeni istikrar, global güç ve emtia fiyatları olağanlaşma eğilimine girdiğinde ekonomimizin cari fazla verme kapasitesine ulaşmasına, kısa vadeli finansman gereksiniminin asgariye inmesine ve ihracata dayalı büyümeye işaret etmektedir” dedi. Kavcıoğlu, kapasite kullanım oranlarının yüksekliği, ihracatın eser ve ülke olarak çeşitlenmesi, net ihracatın büyümeye katkısı ve bilhassa makine teçhizat yatırımlarının salgın sonrası periyotta daima yükselmesinin üretim kapasitesinin artması ve istikrarlı bir büyümeye işaret ettiğini savundu.
Firmalara “kararlıyız” mesajı
Şahap Kavcıoğlu, aldıkları kararın, kredilerin cari fazlaya takviye olacak biçimde tasarlandığını belirttiği konuşmasında, “Hem kaynakların gerçek bölümümüzle tabana yaygın formda buluşturulmasında hem de kelam konusu kaynakların döviz kurları ve enflasyonda istikrarsızlık oluşturmayacak ve cari istikrar maksadımıza katkı verecek biçimde kullanılmasının sağlanmasında son derece kararlıyız” tabirine yer verdi.
Reeskont kredileri 11,9 milyar dolara ulaştı
Reel bölüme yönelik kredilerdeki gelişmelere detaylı olarak yer veren Şahap Kavcıoğlu, bu çerçevede Aralık 2021-Mayıs 2022 devrinde 154 milyarı yatırım olmak üzere TL ticari kredilerde 618 milyar liralık artış olduğunu kaydetti. Ticari krediler içinde yatırım ve ihracat kredilerinin yüzde 28 ile son 20 yılın en yüksek seviyesine eriştiğini belirten Kavcıoğlu, firma kredilerinin yılın birinci yarısında bir evvelki yıla nazaran 11 kat, KOBİ’lere verilen kredilerin de 14 kat arttığını söyledi. Reeskont kredilerine yönelik olarak, kendi başkanlığında toplam limiti 20 milyar dolardan 30 milyar dolara çıkardığını hatırlatan Kavcıoğlu, “Size ve bize hepimize düşen vazife bu kredinin maksatlı olarak en sağlıklı bir halde gerçek yerlere yanlışsız firmalara ulaşmasıdır. Bizim uğraşımız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk” dedi. Yılın birinci yedi ayında bir evvelki yıl tıpkı periyoda nazaran reeskont kredisi kullanan firma sayısının 2363’ten 4821’e çıktığını, meblağın da 11,04 milyar dolardan 11,95 milyar dolara ulaştığını belirten Kavcıoğlu, reeskont kredileri içinde KOBİlerin hissesinin birebir periyoda nazaran yüzde 6’dan yüzde 20’ye çıktığını söyledi. TL cinsi reeskont kullanımında da KOBİ’lerin hissesinin yüzde 50’ye ulaştığını bildirdi.
Hisarcıklıoğlu: Ticari kredi faizleri yüzde 30-50 arasında
TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu da konuşmasında finansmana erişimin zorlaştığını ve bilhassa KOBİ’ler için kritik kıymete eriştiğini vurguladı. Hisarcıklıoğlu, mevcut global gelişmelerin aşağı taraflı risk oluşturduğunu hatırlatarak, “Bu kuvvetli devirde; firmalarımızın uygun şartlarla finansmana erişiminin sağlanması, ülkemiz iktisadı için kritik kıymettedir. Son periyotta, finansmana ulaşım zorlaşmış, her vilayet ve ilçemizdeki firmalarımızdan bu tarafta gelen şikâyetler artmıştır” dedi. Bankaların kredi kullandırmaktan kaçındığını, yüzde 14 Merkez Bankası siyaset faizi, yüzde 20 mevduat faizine karşın yüzde 30-50 aralığında faizle ticari kredi verildiğini belirtti. Hisarcıklıoğlu, “Yaşanan yüksek enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle; yatırım ve işletme sermayesi için kredi gereksinimi, geçmiş periyotlara nazaran artmıştır. İşletme sermayesi kredileri, bilhassa KOBİ’lerin faaliyetlerini sürdürebilmesi için kritik hale gelmiştir” dedi. Rifat Hisarcıklıoğlu, tedbirler konusunda da dikkat talep ettiklerini vurgulayarak, “Artan işletme sermayesi gereksinimi da dikkate alınarak, alınan önlemlerin yan tesirleri konusunda hassas olunması; bankacılık sisteminin de krediye erişimi kolaylaştırması gerekmektedir. Bankalarımızdan da, fonlama maliyetlerini de dikkate alarak, gerçek dalımıza uygun şartlarla kredi sağlamaları ve yapan hareket etmeleri beklenmektedir” diye konuştu.