Laiklik kavgası sınıf mücadelesidir!

MERDAN YANARDAĞ

2021 09 05 10 03

İslamcıların ve bazı liberallerin ileri sürdüğü gibi laiklik bir orta ataşehir escort sınıf fantezisi ve yaşam tarzı değildir Tersine işçi sınıfı için yaşamsal öneme sahiptir Siyasallaşan dinin eleştirisi yapılmadan sınıf mücadelesi yürütülemez

Türkiye Cumhuriyeti nin adli yıl açılışı tarihinde ilk kez dini ataşehir escort bir ayin yapılarak gerçekleştirildi Ankara da Yargıtay ın yeni binasının hizmete sokulmasına denk getirilen 1 Eylül 2021 adli yıl açılışı hem simgesel hem de siyasal bakımdan yeni bir duruma işaret anadolu yakası escort ediyor İslamcı iktidarın bir şeriat devletinin rejiminin kuruluş sürecini hızlandırdığını ortaya koyuyor Erdoğan AKP iktidarı paradoksal olarak güç kaybettikçe tarihsel ve siyasal ömrünün sonuna geldiği ortaya çıktıkça toplumsal tabanının geleneksel ve sınırlı şeriatçı kitleye doğru daraldığını gördükçe merkez sağ seçmenin kendisinden uzaklaştığını izledikçe rejim değişikliğini daha fazla zorluyor

İktidar açıkça yürürlükteki anayasayı sahte mühürsüz oyların geçerli sayıldığı bir referandumla 16 Nisan 2017 de kendi yaptıkları anayasayı bile çiğniyor Çünkü mevcut anayasaya göre bile adli yıl açılışları hukuk düzenlemeleri yasalar yargılamalar dini kurallara göre yapılmaz Kurumlar dini kurallara göre yönetilmez Ancak ortada fiili bir durum ve fiili rejim var Eski rejimi nasıl sinsi şekilde cinlik yaparak hile ve takiyye yoluyla yıktılarsa aynı yöntemle yeni bir rejim kurmaya çalışıyorlar

Anayasasız liderin ve kendisine mutlak bir itaatle bağlı olan ekibinin siyasal ve felsefi tercihlerine göre yönetilen dinci faşizan bir rejim var artık Diğer bir ifade ile neo patrimonyal sultanizm diye tanımlayabileceğimiz Ortaçağ değerler dünyasına da yaslanan dinci totaliter bir düzen bu
Yeni adili yılın açılışının yanı sıra Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi subay ve astsubay mezuniyet töreninin de dualarla yapılması artık yeni bir rejimin yürürlükte olduğunun göstergesidir İletişim Başkanı Fahrettun Altun un Mustafa Kemal in 23 Nisan 1920 de Büyük Millet Meclisi nin kuruluşunda açılışında dua ederken çekilen fotoğraflıyla Erdoğan ın Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş ile adli yıl açılışında dua ederken çekilen fotoğraflarını yan yana koyarak İngilizce Nasıl başladıysak öyle devam ediyoruz mesajını sosyal medyada paylaması ve sabitlemesi simgesel olarak yeni bir döneme girildiğinin de ilanıdır

Ancak devletin dinselleştirilmesine dayanak yapılmak istenen 23 Nisan 1920’de Meclis’in kuruluş açılış töreninin dualarla yapılmasına ilişkin fotoğrafın tarihsel bağlamı çok başkadır O Meclis i kuranlar saltana hilafete ve emperyalizme karşı savaştılar O Meclis 1922’de saltanatı 1924’te hilafeti 1928’de de anayasadan devletin dini İslam dır ifadesini kaldırdı Daha önemlisi 1923 te Cumhuriyet i ilan ederek yönetme iradesini kendisini Allah ın yeryüzündeki temsilcisi sayanlardan alarak millete verdi

Diğer taraftan ilk fotoğrafta duayı okuyan Ankara Müftüsü Börekçizade Rıfat Efendi Halife Sultan Vahdettin ve Şeyh ül İslam Sabri Efendi nin İngiliz uçakları tarafından Kuva ı Milliye siperlerine atılan fetva ve fermanlarına karşı fetva veren işbirlikçilere karşı sıkı bir ideolojik mücadele yürüten kurtuluş ve kuruluş mücadelesine katılan bir yurtseverdir Diyanet İşleri Başkanlığının ilk ve kurucu başkanıdır Dolayısıyla adli yıl açılışında dua eden ve Ayasofya da ulusal kurtuluş mücadelesini verenlerin liderine lanet okuyan Ali Erbaş ile hiçbir ortak yanı yoktur

İDEOLOJİK KÜLTÜREL MÜCADELE

Türkiye de son 70 yıldır izlenen sistematik dinselleştirme Cumhuriyet in modern aydınlanmacı ve ilerici kazanımlarının adım adım tasfiye edilmesiyle sonuçlandı AKP iktidarı bu sürecin hem hızlandırıcısı hem de sonucudur

Bu süreç içinde özellikle 12 Eylül 1980 Darbesi ve 1990 sonrasında yaşanan küresel gericileşme dalgasıyla liberal demokratlık piyasacılık post moderncilik insanların sosyo ekonomik konumları ile siyasal tercihleri arasındaki pozitif ilişki koparıldı İnsanlar sınıfsal konumlarından hareketle akıl ve bilinçleriyle değil inançlarıyla davranmaya başladı Tercihi belirleyen temel etken din geleneksel kültür ve etnik duyarlılıklar oldu

Örneğin AKP neredeyse bütün seçim kampanyalarını ekonomik sınıfsal talepler etrafında değil daha çok kültürel değerler ve ideolojik zeminin üzerinden yürüttü Bu olgu gözden hep kaçtı Özellikle solcuların gözünden İslamcılar saldırılarını laiklik Cumhuriyet ve aydınlanmanın kazanımlarına yöneltti Cumhuriyet e karşı Osmanlılığı savundu Böyle olması da sürecin doğasına son derece uygundu Çünkü ortada esas olarak bir rejim tartışması ve çatışması vardı Bu nedenle AKP kampanyalarını din milletin değerleri gibi ideolojik kültürel temalar etrafında yürüttü

Durum böyle olunca ne cumhuriyetin kazanımları ne de laiklik etkin bir şekilde savunuldu Toplumun AKP ye karşı olan yüzde 50 yi aşkın kesiminin ilerici değerler etrafında birleştirilmesi için ciddi bir girişim de geliştirilemedi

GÜNCEL SINIFSAL ÇATIŞMA EKSENİ

Türkiye tarihsel bir kavşakta duruyor Ülke ya insanlığın ilerici birikimini koruyup içererek bu tarihsel krizi aşıp geleceğini yeniden kuracak ya da bir önceki çağın değerler dünyasına iade edilecek İkilem budur

Bu çatışma ekseni kavranmadan toplumsal güçler buna göre konumlanmadan Türkiye de gerçek anlamda siyaset yapmak artık mümkün değildir Solun geniş toplum kesimleriyle buluşmasının kitleselleşmesinin ve gerçek anlamda bir güç olmasının yolu da bu gerçeği kavramaktan geçiyor Bu çatışma ekseninin anahtar kavramı laikliktir

Laiklik için amasız fakatsız ve önüne arkasına sıfatlar eklemeden yani sulandırılmamış bir mücadeleyi esas almadan bu topraklarda artık ne solculuk ne de devrimcilik yapılabilir Çünkü bugün sınıf mücadelenin eksenini de laiklik karşısında alınacak tutum belirliyor Çünkü laiklik bir orta sınıf fantezisi ya da bir Kemalist saplantı değil sınıf mücadelesinin de demokratikleşmenin de eşitlik kavgasının da üzerinde yükseleceği asıl zemini oluşturan olmazsa olmaz kertesinde bir ön koşuldur

Laiklik çağımızda sermaye sınıfının terk ettiği bir ilke kurum ve değerdir Burjuvazinin iktidarını sürdürmek için bir önceki çağın değerler dünyasına şu veya bu düzeyde iltica ederek sokakta bıraktığı bir ilkedir

BÜTÜN ELEŞTİRİLERİN BAŞLANGICI

Bilinir bir tarih ve siyaset dersidir kendi devrimini yarım bırakanlar kendi mezar kazıcılarını hazırlar Cumhuriyet devrimini gerçekleştirenler bunu yaptı Cumhuriyet in kurucu ve taşıyıcı unsurlarının bir bölümü yıktıkları Ortaçağ düzeninin değerleri ve güçleriyle uzlaştı Sırf sol korkusu nedeniyle özellikle NATO ya girişle birlikte kendi devrimlerine ihanet ederek adeta kendi kendilerini zehirlediler

Cumhuriyet in solunu tasfiye edenler ülkenin bütün dengelerini yitirmesine yol açtı Dengesini koruyamayan ve ileriye gidemeyen Cumhuriyet sağa yatarak geriye savruldu ve yıkıldı Yaşadıklarımızın dramatik özeti bundan ibarettir

Dinin eleştirisini tamamlayamayan toplumlar sistemik düzlemde güncel ve tarihsel hiçbir eleştiriye de gerçek anlamda başlayamıyor

Karl Marx daha 1845 yılında Hegel in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi adlı kitabında Almanya da dinin eleştirisi tamamlanmıştır diyor Diğer bir anlatımla dinin toplumsal kamusal alandan çekildiği siyasal yaşamın dışına çıkarılarak özel alana iade edildiğini kamusal yaşamın dinden arındığını belirtir Marx daha sonra Dinin eleştirisinin tamamlanması bütün eleştirilerin başlangıcıdır diye çok önemli bizim bugün yaşadığımız neredeyse bütün sorunların temeline de açıklayan dahice bir tespit yapar

Evet dinin eleştirisinin tamamlanması çağımızda bütün eleştirilerin başlangıcıdır Marx kapitalizme yönelik bütün itirazlarını ve eleştirilerini bu saptama üzerine kurar Belirttiğim gibi Marksist laiklik anlayışının da temelini oluşturan bu saptama yaşamsal öneme sahiptir Dahası bugünün dünyası ve Türkiye si için de çok önemli kritik ve yoğunlaştırılmış bir devrimci çözümlemedir Çünkü Marx dinin eleştirisini tamamlamadan kapitalizmin eleştirisini başlayamazsınız demektedir K Marx Hegelin Hukuk Felsefesinin Eleştirisi Çev Kenan Somer Sol Yayınları Ankara 2009 S 191 vd
Bu nedenle Türkiye de işçi sınıfının önemli bir bölümü yoksulların çoğunluğu işte yıllardır cellatlarına kendilerini iliklerine kadar sömüren efendilerine oy veriyor AKP yoksulların sosyo ekonomik konumuyla seçmen davranışı arasındaki pozitif ilişkiyi kopardı Anlı secdeye değiyor diye bu partiye oy veren milyonlarca yoksul var Çünkü Türkiye de dinin eleştirisi tamamlanamadı Aydınlanma atılımı yarım kaldı Burjuvazi kendi devrimine ihanet ederek Cumhuriyet i cami avlusunda terk etti

O nedenle İslamcıların ve bazı alık liberallerin ileri sürdüğü gibi laiklik bir orta sınıf fantezisi seçkinlere ait bir kavram ve yaşam tarzı değil halk için emekçiler için işçi sınıfı için yaşamsal öneme sahip bir ilke ve kamusal düzendir

Dolayısıyla bugün laiklik eksenli bir ideolojik ve kültürel mücadeleyi yükseltmeden laikliği yeniden kazanmadan ya da Marx ın ifadesiyle dinin eleştirisini tamamlamadan gerçek anlamda bir sınıf mücadelesi yürütmek de imkansızdır