Fikri CİNOKUR-ANTALYA
Antalya Kent Kurulu, otel ve zincir marketler başta olmak üzere birçok alanda Antalya’ya hizmet verildiği halde vergilerin büyük kentlerde ödenmesinin önüne geçmek ve mahallî idarelerin kaynaklarının arttırılması maksadıyla içinde ‘konaklama vergisi’ de olmak üzere iki başka vergi düzenlemesi taslağı hazırlayarak ilgili bakanlık ve kurumlara gönderdi.
Antalya Kent Kurulu tarafından yapılan açıklamada, zincir otel, market ve öteki işletmelerin vergilerini diğer kentlerde ödemesi ile mahallî idarelerin turizm dönemi boyunca nüfusunun birkaç katına hizmet etmesine rağmen aldığı hissenin yetersiz kaldığı belirtildi.
Faaliyet Antalya’da vergi İstanbul’a gidiyor
Antalya Kent Kurulu İktisat Çalışma Kümesi tarafından bu meseleleri çözmek hedefiyle Konaklama Vergisi ile merkezleri Antalya dışında bulunan zincir otel ve zincir marketlerin vergilerinin büyük kentlere aktarılması konusunda “Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Büyükşehir Belediyelerine Aktarılacak Hissenin Yine Düzenlenmesi İçin Kanun Taslağı” ve “Konaklama Vergisinin Belediye Geliri Olarak Düzenlenmesi İçin Kanun Taslağı” hazırlandı.
Antalya Kent Konseyi’nin açıklamasında şu görüşlere yer verildi: “2/7/2008 tarihli ve 5779 sayılı Vilayet Özel Yönetimlerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Hisse Verilmesi Hakkında Kanunun 2’nci unsurunun 3’üncü fıkrasında yer alan ‘büyükşehir belediye hudutları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı’ ibaresi büyükşehir belediyeleri ortasında gelir adaletsizliğine yol açıyor. 5779 sayılı kanun uyarınca yapılan vergi gelirleri taksimatı İstanbul ve Ankara büyükşehir belediyelerinin öbür büyükşehir belediyeleri aleyhine daha fazla gelir elde etmesine yol açıyor. Zira Türkiye geneline yayılmış şirketlerin merkezlerinin bu vilayetlerde bulunması, bu vilayetlerde Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi tahsilatını artırıyor. Örneğin Antalya’da faaliyet gösteren bir zincir marketin veyahut oteller zincirinin vergi ödemeleri İstanbul’da yapılıyor. Bu sebeple büyükşehir belediyelerine ayrılan genel bütçe vergi gelirleri hissesinin hesaplanmasında adaleti sağlamak için kanunda yer alan büyükşehir belediye sonları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı ölçütünün yürürlükten kaldırılması için düzenleniyor.”
Konaklama vergisi 1 Ocak 2023’te uygulanacak
Ekonomi Çalışma Kümesi, 2004’te hazırlanan lakin yasalaşmayan Vilayet Özel Yönetimi ve Belediye Gelirleri Kanun Tasarısı’nda da değişiklik önerilirken Türk vergi sisteminde birinci sefer resmi olarak bu düzenlemeyle gündeme gelen konaklama vergisinin belediye vergisi olarak düzenlendiğine dikkat çekildi. Dünyada otel vergisi, konaklama vergisi, geceleme vergisi, kent vergisi, yatak vergisi, ziyaretçi vergisi üzere değişik isimlerle anılan emsal vergilerin mahallî idarelerin gelirleri ortasında olduğu söz edildi.
2020’de uygulamaya girmesi öngörülen konaklama vergisi COVID- 19 nedeniyle birkaç kere ertelendi. 1 Ocak 2023 tarihinde uygulamaya girecek 6802 sayılı Masraf Vergileri Kanunu’nun 34’üncü unsurunda düzenlenen konaklama vergisi otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ meskeni, yayla konutu üzere konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan öbür tüm hizmetler üzerinden yüzde 2 oranında alınacak.
Antalya Kent Kurulu, kanun düzenlemelerinin yapılması için hazırladığı konun taslaklarını Cumhurbaşkanlığına, Maliye ve Hazine Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Etraf ve Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile Antalya milletvekillerine gönderdi.
“Konaklama vergisi belediye geliri olmalı”
Antalya Kent Kurulu İktisat Çalışma Grubu’nun hazırladığı taslakta, ‘konaklama vergisi’nin merkezi yönetim geliri olarak düzenlendiği lakin bunun belediye geliri olarak düzenlenmesi gerektiği belirtildi. Taslakta, şöyle denildi: “Konaklayan yerli ve yabancı turistler sebebiyle belediyelerce sunulması gerekli hizmetler kıymetli ölçüde artıyor. Toplu ulaşım, yol ve kavşak yapımı-bakımı ve aydınlatması, su, kanalizasyon ve yağmur suyunun uzaklaştırılması, ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar, paklık, itfaiye, acil yardım ve kurtarma, katı atık toplanması ve bertarafı, otopark üzere lokal hizmetlerden yararlananların sayısının önemli seviyede artması kimi belediyelerin finansal kaynaklarını zorluyor.” Buna rağmen lokal hizmetleri sunan yönetimlerin gelirlerinin masrafları oranında artmadığı tabir edilen taslakta, şu görüşlere yer verildi: “Bu durum öz kaynakları yetersiz belediyeler için turizm mevsiminde hizmet sunumunu epeyce güç hale getiriyor. Bilhassa turistlerin fazla ziyaret ettiği kentlerde belediyelerce sunulan hizmetlerin ölçüsü ve maliyetini kıymetli oranda artıyor. 2021’de ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 30’u kadar yabancı turist geldi. Yerli turist ziyaretleri de belediyeler için bir maliyet kaynağı. 2021’de 52,8 milyon yerli turist toplamda 458,9 milyon gece konakladı. Yerli turistin ortalama geceleme sayısı 8,7 gece oldu. Datalara nazaran neredeyse ülke nüfusu kadar yabancı ve yerli turiste belediyelerce hizmet sunulduğu görülüyor. Belediyelerin gelirlerinin hizmet sundukları kişi sayısındaki artışa paralel biçimde artmasını sağlamak için konaklama vergisinin bir belediye geliri olarak düzenlenmesi gerekiyor. Konaklama vergisi 2021’de yürürlüğe girmiş olsa idi bu vergiden birebir yıl için elde edilecek meblağ yaklaşık 158 milyon dolar olacaktı. Bu kanun teklifi, konaklama vergisinin bir belediye geliri olmasını düzenliyor. Böylelikle belediyeler sundukları hizmet kalitesini artırmakla birlikte ek hizmetler için kaynak da temin etmiş olacak.”