Birleşmiş Milletler’de 193 hükümetin tamamı tarafından imzalanan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) İklim Değişikliği 2022: Azaltım Raporu’na nazaran, dünya net sıfır emisyona ulaşmayı hedefliyorsa, hidrojenin bu süreçte hayati bir rolü olacak.
Dünyanın dört bir yanından 83 bilim insanı tarafından hazırlanan 2913 sayfalık muazzam doküman esasen dünyanın karbondan nasıl arındırılabileceğine dair geniş bir yol haritası ortaya koyuyor.
IPCC raporu dünyanın pak hidrojeni nasıl kullanması gerektiğini, binalar, nakliyecilik, ağır sanayi ve güç depolama alanlarındaki rolünü ve ayrıyeten hidrojenin üretimi ve kullanımıyla ilgili olarak da dikkat edilmesi gereken değerli konuları açıklıyor.
Bilindiği üzere, güç kesimi için sera gazı azaltım seçeneklerinin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar, önümüzdeki on yıl ve 2030’un ötesi için daha da derin azaltımları hedefleyerek daha geniş tabanlı bir yerde ilerlemeyi amaçlıyor. Bu bağlamda raporda elektrik üretimi de dahil olmak üzere emisyonları süratle azaltmak için uygun maliyetli alternatiflerin ve fırsatların varlığına dikkat çekiliyor. Lakin kısa vadeli sera gazı azaltım maksatlarının global ısınmayı 1,5°C ya da 2°C ile sınırlama konusunda kâfi olmayacağı ve güç sistemlerinden kaynaklı karbondioksit ve sera gazı emisyonlarının süratli ve derin bir formda düşüş göstermemesi durumunda maksada ulaşılamayacağı da öngörülüyor.
Isınmanın 2°C yahut 1.5°C ile sonlandırılması önümüzdeki 30 yılda güç sistemindeki kıymetli değişiklikleri de beraberinde getiriyor. Bu, azalan fosil yakıt tüketimini, düşük ve sıfır karbonlu güç kaynaklarından artan üretimi ve elektrik kullanımının artışını ve hidrojen üzere alternatif güç taşıyıcılarının da giderek artan kullanımını içeriyor.
Dikkat çeken noktalardan biri de net sıfır güç sistemlerinin global düzlemde ortak özellikler taşıyacağı, lakin her ülkedeki yaklaşımın ise ulusal kurallara bağlı olacağı tarafında. Net-sıfır güç sistemlerinin ortak özelliklerini yedi temel noktada gruplayan rapora nazaran; net karbondioksit üretmeyen yahut karbondioksiti atmosferden uzaklaştıran elektrik sistemleri, hafif hizmet nakliyatı, ısıtma ve yemek pişirme alanları dahil olmak üzere son kullanımların yaygın olarak elektrifikasyonu, günümüze kıyasla değerli ölçüde daha düşük fosil yakıt kullanımı, elektrifikasyona daha az uygun bölümlerde hidrojen, biyoenerji ve amonyak üzere alternatif güç taşıyıcılarının kullanımı, gücün bugüne nazaran daha verimli kullanımı, bölgeler genelinde ve güç sisteminin bileşenleri kapsamında şebekeye daha fazla güç sistemi entegrasyonu ve son olarak bioenerji ile karbon yakalama, depolama ve direkt hava ile karbon yakalama, depolama teknikleri ile karbondioksit uzaklaştırma ve artık emisyonları dengeleme hususlarına ilişkin alt başlıklar hem dünya genelinde hem de ülkelerin kendi yol haritaları çerçevesinde ehemmiyet arz ediyor.
Enerji taleplerinin ve güç dal emisyonlarının artmaya devam ettiğini vurgulayan IPCC raporu bilhassa güneş, rüzgar ve bataryalar üzere güç sistemlerinden kaynaklı emisyonları azaltmaya yönelik alternatif seçeneklerin maliyetlerinin düştüğüne de dikkat çekiyor. Hatta, toplumsal baskı sebebiyle de fosil yakıt kullanımının sonlandırılması ve dünya çapında siyasetlerin yenilenebilir güç tarafında yine belirlenmesi, düşük faiz oranları ve azalan maliyetler sayesinde rüzgar ve güneş gücü kapasitelerinin artışta olduğunu da ekliyor.
Bununla birlikte rapor, yüklü olarak yenilenebilir güç kaynaklarıyla çalışan elektrik sistemlerinin önümüzdeki yıllarda dünya genelinde giderek daha fazla baskın hale geleceğini ve bu durumun da tüm güç sisteminin yenilenebilir güç kaynaklarından tedarik edilmesi sürecini de beraberinde getireceğini söz ediyor. Değişken tabiata sahip güneş gücü ve rüzgar gücünün şebeke sistemlerine hidrojen üzere farklı yollarla entegre edilebileceğine dair konulara sonuçlar ortasında yer veren rapor bu bahsin hem mevzuat hem de teknik manada uygun araştırılması gerektiğinin de altını çiziyor.
Rapor hidrojen özelinde ise, dünyanın pak hidrojeni nasıl kullanması gerektiğine ve hidrojenin elektrik üretimi, binalar, ulaştırma, ağır sanayi ve güç depolama üzere alanlarda potansiyel rollerine değinirken pak hidrojenin üretimi ve kullanımında karşılaşılabilecek bir grup mümkün aksiliklere da ışık tutuyor.
Gelecekte tüm kesimlerde hidrojen kullanımının tıpkı yoğunlukta olamayacağı, daha çok elektrik alanında tamamlayıcı bir güç taşıyıcısı olarak epey avantajlı bir pozisyona geleceği söz ediliyor.
Hidrojen, mevsimsel yahut üretim kapasitesi farklılıklarının üstesinden gelmek için farklı bölgeler ortasında elektrik ticaretine imkan sağlayarak, kesikli yani daima olmayan yenilenebilir kaynakların şebekeye yüksek derecede transferini desteklemek için uzun vadeli elektrik depolanmasını mümkün kılabilir. Ayrıyeten, pik üretimi için doğal gaz yerine kullanılabilir, endüstriyel muhtaçlıklar için proses ısısı sağlayabilir yahut demir cevherinin direkt indirgenmesi yoluyla metal dalında kullanılabilir. Pak hidrojen çeşitli kimyasalların ve sentetik hidrokarbonların üretiminde hammadde olarak kullanılabilir.
Tüm bunlara ilaveten, hidrojen bazlı yakıt hücreleri araçlara güç sağlayabilir. Batarya depolamadaki son gelişmeler elektrikli araçları hafif hizmet nakliyatı (yani otomobiller ve kamyonetler) için en cazibeli alternatif haline getiriyor. Bununla birlikte yakıt hücresi teknolojisi ağır hizmet nakliyeciliği segmentlerinin (örneğin, kamyonlar, otobüsler, gemiler ve trenler) karbondan arındırılmasını tamamlayıcı öge olarak destekleyebilir.
Rapor, birebir vakitte sentetik yakıtlar üzere pak hidrojenden elde edilen eserlere muhtemelen denizcilik ve havacılığın karbondan arındırılması için muhtaçlık duyulacağını da ekliyor.
BİNALAR
Mevcut trend dünya genelinde kimi doğal gaz şirketlerinin, bilhassa de dağıtıcıların, hidrojenin mevcut gaz şebekeleri etrafına pompalanabileceği ve böylelikle ısınmada da kullanılabileceği tarafında. Lakin IPCC bu ihtimal için doğal gaz şirketleri kadar heyecanlı değil.
Rapor elektriğin ısınma ve yemek pişirme için giderek daha fazla kullanılması sebebiyle binalarda elektrifikasyonun baskın strateji olmasının beklendiğine vurgu yapıyor.
Her ne kadar büsbütün sıfır karbon olmasa da ısı pompalarının binalarda ve sanayide ısıtma ve soğutma için giderek daha fazla kullanılıyor olması elektriğe geçiş kolaylığı açısından hidrojenin binalarda şimdilik, en çok tercih edilen alternatif olmayacağını gösteriyor. Bu çerçevede ısıtma, soğutma ve öteki bina güç talepleri için elektriği direkt kullanmak örneğin kazanlarda yahut yakıt hücrelerinde yakıt olarak hidrojen kullanmaktan daha verimli olabilir. Rapor, mevcut altyapının, hidrojen altyapısına kıyasla birçok bölgede daha uygun gelişmiş olması durumunda ise odağı mevcut olanda tutmanın ve var olan ihtimallerin değerlendirilmesinin daha yararlı olabileceğini de ekliyor. Lakin, burda mevcut altyapının düzgünlüğünün yanlışsız ve teknik yaklaşımlarla kıymetlendirilmesi gerektiğinin de altını çizmekte yarar var.
Raporun ilerleyen kısımlarında gaz şebekelerini hidrojene dönüştürmek elektrik şebekelerine ek gerilim getirmeden ısıyı karbondan arındırmak için alımlı bir seçenek olsa da hidrojenden ısı elde edilmesinin maliyetinin tıpkı vakitte soğutma emelli da kullanılabilen ısı pompalarından ısı elde edilmesinin maliyetinden daha yüksek olabileceğine değiniliyor.
Saf hidrojen şebekeleri için gaz şebekelerinin tekrar kullanımının kıymetlendirilmesi noktasında, boruların değiştirilmesi ve gaz kazanlarının ve pişirme aygıtlarının değiştirilmesi üzere kaspamlı sistem modifikasyonlarının gerekebileceği ve bu konunun binalar için hidrojen yol haritaları geliştirilirken dikkate alınması gereken bir faktör maliyeti olduğuna da dikkat çekiliyor.
Ev tipi hidrojen aygıtlarıyla ilgili güvenlik ve performans tasalarına de değinen rapor 1990-2019 periyodunda inşaat dalında hidrojenin kullanılmadığını ve 2050 yılına kadar binalarda hidrojenin mütevazı bir rolü olacağını belirtiyor.
KARA ULAŞIMI
IPCC “akülerin şu anda hafif ticari araçlar için hidrojen ve yakıt hücrelerinden daha cazip bir seçenek olduğunu” ve hidrojenin hafif hizmet araçları için en değerli seçeneği temsil ettiğini tabir ediyor. Lakin araç fiyatlarındaki düşüş ile hidrojen ve yakıt hücreleri daha elverişli bir alternatif haline gelebilir.
Yakıt hücrelerinin önümüzdeki yıllarda arabalar ve kamyonetler için uygun bir teknoloji haline gelebileceği söz edilse de hidrojenin üretilmesi ile ilgili ekstra güç ve yakıt ikmal alanlarına dağıtımıyla ilgili sorunların devam ediyor olduğuna da not düşülmüş.
“Gigajul bazında seviyelendirilmiş hidrojen maliyeti, klasik fosil yakıtlardan daha düşük, lakin elektrikten daha yüksek” diyen rapor, maliyet ve üretim zorluklarına işaret ederken kamyon ve demiryolunda hidrojen kullanımı konusunda biraz daha istekli görünüyor.
Çalışma genel manada elektrifikasyonun kara ulaşımında kilit rol oynama eğiliminde olduğunu, ancak kara bazlı, uzun sürüş menzilli ağır yük taşıtlarının hidrojen ve biyoyakıt bazlı yakıtlarla tamamlanan elektrikli yol sistemlerinin kullanımını da dahil edecek biçimde (batarya – elektrikli nakliye) karbonsuzlaştırılabileceğini belirtiyor. Böylelikle bu tip teknolojiler elektrikli raylı sistemler ile demiryollarının da karbonsuzlaştırılmasına hizmet edebilecek.
Bununla birlikte raporda düşük karbonlu hidrojen üretimi için artan kapasitenin hidrojen bazlı yakıtların bir emisyon azaltma stratejisi olarak hizmet etmesi için de gerekli olacağına değinilirken bu teknolojilerin tekrar de sürüş menzili, sermaye ve işletme maliyetleri ve altyapı kullanılabilirliği ile ilgili zorluklarla karşı karşıya kalabileceği belirtiliyor. Bilhassa yakıt hücresi dayanıklılığı yüksek güç tüketimi ve maliyetler üzere parametrelerin hidrojen bazlı yakıt hücreli araçların ticarileştirilmesine meydan okumaya devam edeceğine dikkat çekiliyor. Düşük karbonlu hidrojen üretimi için artan kapasitenin hidrojen bazlı yakıtların bir emisyon azaltım stratejisi olarak hizmet etmesi için de gerekli olacağına değiniliyor.
Bu noktada raporun yuvarlak içine aldığı kilit fikir hidrojen bazlı nakliyatı ekonomik olarak uygulanabilir kılmak için yakıt hücresi teknolojilerindeki iyileştirmelere gereksinim duyulacağı istikametindedir.
DENİZCİLİK VE HAVACILIK
Resmi olarak Kıymetlendirme Raporu-6 (AR6) olarak bilinen İklim Değişikliği Hükümetlerarası Paneli’nin, İklim Değişikliği 2022: İklim Değişikliğinin Azaltılması raporunda elektrifikasyonun uzun aralı denizcilik yahut havacılığın karbondan arındırılması için uygun bir tahlil olmadığına ve bunun yerine şimdi ticari ölçeğe ulaşmamış “yüksek güç yoğunluğu, düşük karbonlu yakıtlar” gerektiren bir alan olduğuna işaret ediliyor.
Rapor denizcilik ve havacılık için karbonsuzlaştırma seçenekleri ortasında gelişmiş biyoyakıtlar, amonyak ve metanol, metan ve petrol üzere hidrojenden türetilen sentetik yakıtların uygun seçenekler olarak ortaya çıkmasına karşın, bu hususların hala kapsamlı ar-ge gerektirdiğinin altını çiziyor. Elektrifikasyonun ise yalnızca kısa seyahatler için havacılık ve denizcilikte niş bir rol oynayabileceğine dikkat çekiyor.
Ulusal ve milletlerarası idare yapılarında gerçekleştirilecek iyileştirmelerin denizcilik ve havacılığın karbondan arındırılmasına daha fazla katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Bu cins iyileştirmeler örneğin bölümler için daha katı verimlilik ve karbon yoğunluğu standartlarının uygulanmasını da beraberinde getirebilir. Bu bağlamda rapora nazaran daha pak denizcilik ve havacılık yakıtlarının maliyeti hakkında değerli soru işaretleri var. Buna nazaran gerekli hammaddeleri elde etmenin ve bu yakıtları fosil girdileri olmadan üretmenin birleşik maliyetlerinin ne olacağı şimdi aşikâr değil.
AĞIR SANAYİ
Ağır endüstriye gerekli olan yüksek sıcaklıktaki ısının hidrojen tarafından sağlanabileceği düşünülmesine karşın IPCC daha farklı bir bakış açısı sunuyor. Endüstriyel proseslerin ısı muhtaçlığı 100 derecenin altından 1000 derecenin üstüne kadar değişebiliyor. Bu ısı yakıt kullanmak yerine çok çeşitli elektrikle çalışan teknolojilerle karşılanabiliyor. Gelecekte hidrojen talebi (örneğin azotlu gübre ya da çelik üretiminde indirgeme unsuru olarak kullanımı düşünüldüğünde) hidrojen depolama ve esnek üretim döngüleri aracılığı ile elektroliz için elektrik talebi esnekliği sunacaktır. Böylelikle endüstrideki hidrojen ve hidrojen taşıyıcılarının güç hedefli kullanılmasından çok amonyak ya da organik kimyasallar üzere hammadde olarak kullanılmasının beklendiği söz ediliyor.
Fakat çalışmanın devamında endüstriyel ısı seçenekleri ortasında hidrojen, biyoyakıtlar ve karbon tutma ve yakalama seçeneklerinin de yer aldığı ve elektrifikasyonun sanayi için kıymetli bir azaltım seçeneği olarak ortaya çıktığı vurgulanıyor. Yüksek sıcaklık ve kimyasal hammadde ihtiyaçları için elektrolizden elde edilen hidrojen yoluyla direkt yahut dolaylı olarak elektriğin kullanılması emisyonları azaltmak için birçok seçenek sunuyor. Tıpkı vakitte örneğin kimyasal proses kullanımı yahut talebe karşılık verebilmek için hidrojenin elektrolizi ve depolanması yoluyla değerli şebeke dengeleme hizmetleri sağlayabileceğine de işaret ediliyor. Rapordaki kilit tekliflerden biri ise aslında iddia de edileceği üzere endüstriyel üretimin güçlü güneş ve rüzgar kaynaklarına sahip yerlere taşınabileceği istikametinde oluyor ve yenilenebilir kaynakların coğrafik dağılımının sanayi üzerindeki tesirlerine değiniliyor. Zira, güneş ve rüzgarla çalışan elektrolizden kaynaklanan sıfır emisyonlu elektrik ve düşük maliyetli hidrojen yahut öteki çok düşük emisyonlu kaynaklardan gelen hidrojen potansiyeli halihazırda güç ve emisyon ağır temel gereç üretiminin bulunduğu yeri, paha zincirlerinin nasıl organize edildiğini, ticaret modellerini ve milletlerarası nakliyede nelerin taşınacağını yine şekillendirebilir.
Hatırlarsanız bir evvelki yazımızda yeşil hidrojenin yenilenebilir güce dayalı elektroliz ile yapılan hidrojeni söz ettiğini, mavi hidrojenin ise karbon yakalama ve depolama teknolojilerine sahip doğal gazdan elde edildiğini belirtmiştik.
Doğal gazdan üretilen hidrojen yalnızca doğal gazı direkt yakmaya kıyasla daha fazla kaçak emisyona – doğal gazın çıkarılması ve işlenmesi sırasında etrafa sızan metana – yol açıyor. Bu sürece karbon yakalama ve depolamayı dahil etmek, süreci beslemek için daha fazla doğal gaz gerektirdiğinden kaçak emisyonların daha da artmasına sebebiyet veriyor ki kaçak emisyonlar ikinci en büyük metan kirliliği kaynağıdır. İşte bu sebeple bol güneş ve rüzgar kaynaklarına sahip yahut düşük metan kaçağı ile karbon tutma ve yakalama teknolojisine uygun jeolojinin ortak olduğu bölgeler, gelecek yıllarda hidrojen, metanol ya da amonyak üzere hidrojen taşıyıcılarının yahut demir-çelik, organik platform kimyasalları ya da öteki güç ağır temel materyallerinin ihracatçısı pozisyonuna gelebilir.
ENERJİ DEPOLAMA
IPCC raporuna nazaran hidrojen ve türevleri mevsimsel elektrik depolaması için yararlı olabilir – yani hidrojen yazın üretilebilir, aylarca depolanabilir ve daha sonra soğuk kış aylarında kullanılmak üzere tekrar elektriğe dönüştürülebilir.
Hidrojen değişken yenilenebilir elektriğin yüksek geçişe sahip elektrik sistemlerinin direncini artırmak için pahalı olabilir. Zira yenilenebilir güç kaynaklarından gelen elektriğin şebekeye transferindeki en büyük sorun yüklerdeki düzensizlik, ani dalgalanma halidir ki bu da şebekeye çok önemli ziyan verebilir. Hasebiyle raporda esnek hidrojen elektrolizinin, hidrojen güç santrallerinin ve uzun vadeli hidrojen depolamanın, dayanıklılığı artırabileceğinin altı çiziliyor.
Çalışma “Elektrikten hidrojene ve elektriğe gidiş-dönüş verimliliklerinin 2030 yılına kadar yüzde 50’ye ulaşacağı iddia ediliyor” diyor.
MUHTEMEL ZORLUKLAR
Rapor hidrojenin geniş kapsamlı uygulamalarına yer verirken gelecekte güç sistemlerindeki rolünün kıymetine de dikkatleri çekiyor.
Ancak olağan ki bir çok mevzuda olduğu üzere bu alanda da karşılaşılabilecek en azından daha öngörülü davranarak ders alınabilecek teorik ve pratik uygulamalar mevcut. Hidrojen ile ilgili temel sorunlar şu halde özetleniyor: (a) düşük maliyetli düşük/sıfır karbon üretimi, (b) dağıtım altyapısı maliyeti, (c) hidrojen boru çizgilerinin, kompresör istasyonlarının ve başka altyapının arazi alanı (yani ‘ayak izi’) ihtiyaçları, (ç) mevcut boru sınırı altyapısının kullanılmasındaki zorluklar, (d) hidrojen saflığının korunması, (e) hidrojen sızıntısının en aza indirilmesi ve (f) son kullanımların maliyeti ve performansı.
Ayrıca, hidrojen teknolojilerinin kamuoyu algısını ve toplumsal kabulünü ve bunlarla ilgili altyapı ihtiyaçlarını de dikkate almanın değeri vurgulanıyor.
Raporun ilerleyen kısımlarında hidrojenin gelecekteki güç sistemlerindeki potansiyel rolünün yalnızca üretim prosedürlerinden ve maliyetlerden daha da fazlasına bağlı olduğu, kimi uygulamalar için hidrojenin rekabet gücünün, onu ilgili ölçeklerde taşımak ve teslim etmek için gerekli altyapının mevcudiyeti ile direkt ilgili olduğu da belirtiliyor.
“Hidrojenin mevcut gaz boru çizgileri aracılığıyla taşınması altyapının kendinde değişiklik yapılmadan çoklukla mümkün değildir. Çeliğin gevrekleşmesi ve contaların bozulması kompresör istasyonlarındaki destekler ve valfler üzere mevcut fizikî mahzurlar hidrojen dağıtımına dönüşüm yahut inşa edilecek yeni hidrojen özel boru çizgileri sırasında güçlendirme gerektirir. Ayrıyeten doğal gazla birebir ölçüde güç sağlamak için hacimce yaklaşık üç kat daha fazla sıkıştırılmış hidrojen gerekir. Bu sebeple hidrojen şebekelerinde arz güvenliği doğal gaz şebekelerine nazaran daha zordur. Hasebiyle hidrojenin yanıcılığı ve depolanmasıyla ilgili güvenlik telaşlarının kesinlikle dikkate alınması gerekir.”
Fakat rapor mevcut gaz altyapısından yararlanma ve hidrojeni taşımak için dönüştürme kapasitesinin bölgesel olarak değişecek olması ihtimalinde bile birden fazla durumda ekonomik olarak en uygun yolun bu olabileceğine işaret ediyor.
DAHA VERİMLİ BİR ELEKTRİK
Rapor net sıfır güç sistemlerinin ortak özelliklerini şu biçimde özetlemiş, yukarda bahsetmiştik hatırlayalım: (1) net karbondioksit üretmeyen yahut karbondioksiti atmosferden uzaklaştıran elektrik sistemleri; (2) hafif hizmet nakliyatı, alan ısıtma ve yemek pişirme üzere bileşenler de dahil olmak üzere son kullanımların yaygın olarak elektrifikasyonu; (3) günümüze kıyasla kıymetli ölçüde daha düşük fosil yakıt kullanımı (4) elektrifikasyona daha az uygun bölümlerde fosil yakıtların yerini almak için hidrojen, biyoenerji ve amonyak üzere alternatif güç taşıyıcılarının kullanımı; (5) gücün bugüne nazaran daha verimli kullanımı; (6) bölgeler ortasında ve güç sisteminin bileşenleri ortasında daha fazla güç sistemi entegrasyonu ve (7) rastgele bir artık emisyonu dengelemek için karbondioksit uzaklaştırma.
Net sıfır emisyon amacı doğrultusunda hidrojen kullanımına ait görüşleri ise aşağıdaki formda toparlayabiliriz :
- Genel kural olarak tüm bölümlerde elektriği direkt kullanmak ve hidrojen, amonyak üzere düşük sera gazı emisyonlu hidrokarbonların üretiminden kaynaklanan büyük dönüşüm kayıplarından kaçınmak her vakit daha verimlidir. Burda değerli olan nokta elektriğin yenilenebilir kaynaklardan elde edilebilirliği.
- Hidrojenin başarısı bir yakıt hücresi yahut türbin aracılığıyla gelecekte depolanan elektrik olarak yahut endüstriyel bir hammadde olarak kullanılmak üzere çeşitli pak kaynaklar kullanılarak üretilen elektriğe vakit ve yer seçeneği eklemektir ki tahminen insanlığın muhtaçlığı olan şey de tam olarak bu.
- Dünya genelinde net sıfır güç sistemleri ortak özellikleri paylaşacak, lakin her ülkedeki yaklaşım o ülkenin kurallarına bağlı olacaktır ki istesek de istemesek de kaçınılmaz olarak insanlık kendi coğrafik kaidelerini en âlâ halde pahalandırmak uğraşındadır.
Dünyada, hem teknolojik hem araştırma manasında hidrojen patlaması yaşanırken, Türkiye olarak bizler coğrafik koşullarımızın ve iklim döngümüzün çeşitliliği düşünüldüğünde neyse ki, bilhassa yenilenebilir güç açısından çok büyük bir bahta sahibiz.
Net sıfır 2053’e yanlışsız, içinde bulunduğumuz periyot bu potansiyelimizi harakete geçirmek için bize çok büyük bir fırsat sunuyor.