Emre Yaşar Katırcı, Alanya’da yaşayan, 23 yaşında bir üniversite öğrencisi. Dokuz ay evvel bedeninin çeşitli yerlerinde başlayan kaşıntılar nedeniyle dermatoloğa gidiyor. Tabip, kolay bir alerji kremini reçeteye yazarak Katırcı’yı gönderiyor. Birkaç gün içerisinde kaşıntılar artıyor. Bir öteki doktorda alıyor soluğu Katırcı. Sonra bir diğeri, bir oburu daha… Ortadan geçen bir ayda kaşıntılar genital bölgesine kadar iniyor ve bilhassa de geceleri uyku uyuyamaz hale geliyor. Durmadan kaşınıyor, derisi kabarıyor, özel hayatı ve dersleri de bu rahatsızlıktan nasibini alıyor.
Bir buçuk ayın sonunda Mersin Kent Hastanesi’ndeki bir doktor, Katırcı’ya uyuz teşhisi koyuyor. Lakin o uzmanın verdiği ilaçlar da etki etmiyor ve bir öteki tabibe daha gidiyor Katırcı. Son tabip, kükürt içeren, eczanede hazırlanabilen tıpta bir karışım ilaç öneriyor. Bir müddet kaşıntılarını rahatlatsa da o ilaç da yarar etmiyor.
Katırcı son deva olarak internette alıyor soluğu. Twitter, YouTube ve öteki toplumsal ağlarda gördüklerine inanamıyor. Çünkü son periyotta kendisi üzere uyuza yakalanmış yüzlerce insan olduğunu, hepsinin de hastalığa deva aradığını ve uğraşların sonuçsuz kaldığını görüyor. İnternette tanıştığı öbür hastalar ve hastalığı atlatmayı başaranlarla bir küme kuruyor ve yardımlaşmaya başlıyorlar.
DEVAYI TOPLUMSAL MEDYADA ARAMAK
“İnanılmaz bir uyuz salgını var. Çok insan bu hastalığa yakalanmış durumda. Büyük bir çoğunluğu utandığı için lisana getiremiyor” diyor Katırcı.
Üniversite öğrencisi kurtuluşu da kurdukları bu kümede buluyor. Sekiz ay üzere uzun bir mühletin akabinde, bir öteki uyuz hastasının kullandığı farklı bir karışım, Katırcı’nın sıkıntısına deva oluyor.
Katırcı ve internet üzerinden tanışan öbür hastalar, uyuz olaylarındaki artış ve tedavi prosedürleriyle ilgili önlem alınması için CİMER ve Sıhhat Bakanlığı’na mektup yazdıklarını söylüyor. Fakat iki mektuba da şimdi karşılık gelmemiş.
Yazılım uzmanı H.A. da uyuz nedeniyle çok sıkıntı vakitler geçirmiş. Yaşadıklarını DW Türkçe’ye anlatırken, isminin bâtın kalmasını istiyor. “Doktor mikroskopla genital bölgeme baktı. Bilhassa burada yer yapıyor lanet mümkün. Piyasada satılan ilaçların hiçbir işe yaramadığını söyledi ve bana bir karışım yazdı. O karışımla kurtuldum. Fakat ruhsal tesirleri hala geçmedi” diyor, H.A.
H.A., başından geçenleri Twitter’da paylaştığını, paylaşımın akabinde bildiri kutusunun dolduğunu aktarıyor. Yüzlerce toplumsal medya kullanıcısı, sadece birkaç saat içerisinde H.A.’dan kederine derman olmasını istemiş.
“ÇALIŞMALAR UYUZ OLAYLARINDAKİ ARTIŞI GÖSTERİYOR”
Pekala, uyuz olaylarında nitekim bir artış var mı?
Geçen Haziran’da bu mevzuyla ilgili kaleme alınan kapsamlı bir tıp makalesinde katkısı olan dermatoloji uzmanı Prof. Dr. Selda Pelin Kartal, DW Türkçe’nin sorularına şu cevabı veriyor:
“Elimizde uyuz olaylarıyla ilgili resmi bir data yok. Lakin son bir yılda memleketler arası mecmualarda yayınlanan, Türkiye’ye dair çok merkezli iki çalışma var. Bu çalışmaların sonuçlarına bakarak, istatistiksel olarak uyuz hadiselerinde manalı oranda artış olduğunu söyleyebilirim. Toplu, bir ortada ömür, ferdî hijyen kurallarına dikkat etmeme, birtakım vakitler göç, bazen seyahatler ve aile içi bulaş son iki yılda uyuz hadiselerinin artmasına neden olmuş olabilir.”
Kartal, uyuz olan insanların bunu lisana getirmekte utandığını, bu nedenle de uzmana başvurmada geç kaldığını söylüyor. Bu da uyuzun hem daha fazla bölgeye yayılmasına, hem de diğerlerine bulaşmasında büyük bir rol oynuyor.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Zekayi Kutlubay da uyuz olaylarına dair resmi bir datanın ellerinde bulunmadığını söyleyerek başlıyor kelama. Uzman, kendi hastanesinde karşılaştığı hastalar üzerinden hadise sayılarındaki artışı şöyle anlatıyor: “Son bir, iki yıl içerisinde hadise sayılarının dört kat arttığını söyleyebiliriz. Evvelce tek kişi gelirdi hastalar. Şimdilerdeyse ailenin başka fertleriyle birlikte, üç ya da dört kişi geliyorlar. Sosyo ekonomik seviyesi düşük, hijyene çok da dikkat etmeyen şahıslarda daha çok görülürdü uyuz. Artık ferdî paklığına dikkat eden, sosyo ekonomik seviyesi yüksek insanlarda da görülmeye başladı. İşin berbatı uyuz, piyasadaki ilaçlara karşı direnç göstermeye başladı. İlaçlar artık hastalığı güzelleştirmede işe yaramıyor.”
“UYUZ HADİSELERİNİ PANDEMİ ARTIRMIŞ OLABİLİR”
Kutlubay da uyuz mağduriyetlerini DW Türkçe’ye anlatan hastalar üzere tedaviyi, eczanelerde özel olarak hazırlanan karışım ilaçlarda görüyor. Hatta son vakitlerde yurtdışında satılan ve hayvanlar için kullanılan kimi ilaçların uyuza karşı daha tesirli olduğunu da söylüyor.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Zekayi Kutlubay
Uzmana nazaran uyuz olaylarındaki patlamanın değerli etkenlerinden birisi, koronavirüs pandemisi nedeniyle alınan kapanma tedbirleri olabilir. Meskenlerde ailenin başka fertleriyle birlikte uzun vakit geçirmenin uyuzun bulaşma riskini daha da artırabileceğine dikkati çeken Kutlubay, “Aslında bu hastalık kolay bulaşmaz. Deri teması ve en az 15 dakika tıpkı ortamda olmak gerekir. Lakin pandemi nedeniyle bulaş riski artmış olabilir” diye konuşuyor.
Uzmanlara nazaran uyuz olaylarındaki artış nedeniyle yurttaşların şahsî temizliklerine ve bu hastalığa karşı alacakları şahsî tedbirlere dikkat etmeleri koşul.
Google’ın arama istatistiklerine bakıldığında, bilhassa son bir yıl içerisinde “uyuz” sözcüğünün iki kat daha fazla arandığı görülüyor. “Uyuz” ile ilgili yan aramalar ise insanların, utanarak durumundan kimseye bahsetmediği, uzmana başvuranların ise piyasadaki ilaçlarla tedavi olamadığı gerçeğini gösteriyor. Çünkü beşerler son bir yıl içerisinde en çok “eczanede satılan uyuz ilacı”, “uyuza kesin çözüm”, “uyuz paraziti”, “uyuz resen geçer mi”? anahtar sözcüklerini arıyor.
PANDEMİ SERVİSLERİNİN GENÇ NEFERLERİ
